Meslek Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler!

Hayatımızın en önemli kararlarından biri meslek seçimimizdir. Seçtiğimiz meslek hayatımız boyunca bizimle beraberdir. Onu nereye gidersek gidelim hep yanımızda taşırız.


Meslek-Seçerken-Dikkat-Edilmesi-Gerekenler


Hangi mesleği seçmem gerekir?


Bu sorunun cevabını vermeden önce kendimizi tanımakla işe başlamamız gerekir. Kendimizi kişisel özelliklerimiz ve beklentilerimiz konusunda iyi tanımlamamız bu konuda atılacak ilk adımdır.

İkinci adımda ise seçmeyi düşündüğümüz mesleklerin artısıyla eksisiyle iyi tanımlanması gerekir. Bu iki adım sağlıklı bir şekilde yapıldıktan sonra geriye, her ikisinin kesişim noktalarını belirlemek ve kendi isteğinizi de işin içine katarak tercihleri ona göre yapmak kalıyor. Yani kendi ilgi ve yeteneklerinize uygun aynı zamanda çalışma şekli ve koşulları sizin istediğiniz gibi olan meslek sizin için ideal olan meslektir.


İlgilerim hangi doğrultuda? Neleri yapmaktan hoşlanıyorum?


Kişi, ilgi duyduğu ve hoşlandığı şeyleri severek yapar. Bireyin ilgi duymadığı bir faaliyete sırf para kazandıran meslekler veya çok popüler bir meslek diye yönelmesi hem mesleki doyumunu, hem de başarısını olumsuz etkileyecektir.

Örneğin sosyal yönü ve insani ilişkileri çok güçlü olan bir kişi sözel tercihler yaparak başarılı bir öğretmen, psikolog, avukat olabilecekken sırf popülariteden dolayı saatlerce masa başında çalışmayı gerektiren bilgisayar mühendisliğini tercih ederse bu mesleki olarak mutsuzluğu da beraberinde getirebilir.

Birçok öğrenci bilgisayar oyunlarından veya bilgisayar başında vakit geçirmekten hoşlandıkları için bilgisayar mühendisliğini tercih edebiliyor. Bölümü kazandıklarında ise ne kadar farklı şeylerle uğraştıklarını görünce hayal kırıklığına uğrayabiliyorlar. Yani bilgisayar başında zaman geçirmeyi sevmekten dolayı bu bölüm tercih edilmez. Bilgisayar mühendisliğini tercih etmek için bilgisayar yazılımlarına ilgi duymak, onun yapısı ve işleyişi ile ilgili her şeye çok ciddi ilgi duymak gerekir.


Yeteneklerim ne yönde? Neleri iyi yapabilirim?


Yetenek, kişinin belli konulara olan kabiliyeti, onu yapabilme gücüdür. Yetenek meslekteki başarıyı etkileyen en önemli etkenlerden biridir. Seçtiği mesleğin gerektirdiği azami yetenek düzeyine sahip olmayan bireyin o meslekte başarılı olması oldukça zordur.

Örneğin, el becerisi çok zayıf olan birisinin diş hekimi veya cerrah olmak istemesi veya konuşma konusunda problemleri olan birisinin avukat olmak istemesi onun başarısız bir mesleki hayat geçirmesine sebep olacaktır.

Sahip olduğu yeteneklerinin kapasitesinin altında bir yetenek düzeyi gerektiren mesleğe yönelen bireyin meslekte doyum sağlaması da mümkün olmayacaktır.

Örneğin, bilgisayar becerisi çok yüksek olan birisinin bir bankada gişe memuru olması onu mesleki olarak tatmin edemez.

Bundan dolayı kendi ilgilerimizi tanımamız gerektiği gibi yeteneklerimizin sınırlarını da ölçmemiz gerekir.


Ne istiyorum? Mesleki beklentilerim neler?


Yetenek ve ilgilerin tanımlanmasının ardından bireyin meslekteki beklentilerini tanımlaması gerekir. Bireyin meslekte nelere önem verdiğini, mesleki faaliyetin sonunda elde etmek istediği olanakların neler olduğu önemli bir konudur. Kazanç düzeyi, yaratıcılığı kullanma, liderlik, yeteneğini kullanma, işbirliği, ün sahibi olma, sosyal statü, düzenli yaşam ve değişiklik gibi konuların hangisinin onun için önemli olduğunu kişi tanımlamalıdır.

Mesleki beklenti, ilgi ve yeteneklerle uyuşursa başarılı bir mesleki yaşam sizi bekliyor demektir. Ama burada tekrar belirtmeden geçemeyeceğim önemli bir hususu belirtmek isterim. Mesleki beklentiler popülaritenin ve maddi kazancın gölgesinde oluşturulursa hata yapma olasılığınız çok artar. Mesleki beklentilerinizi bu iki düşmanın gölgesinden kurtarın.


Gerçekten Yetenekli Olduğum Bir Alan Var Mı?


Gencin öncelikle “ben neleri yapabilirim”, “hangi derslerde daha başarılıyım” sorularının cevabını kendisine vermesi gerekir. Yetenek, meslekteki başarıyı ve doyumu etkileyen etkenlerden biridir ve temel gerekliliktir. Seçilecek mesleğin gerektirdiği yeteneğe sahip olmayan bireyin, işinde başarılı olması pek olası değildir. Tam tersi yeteneklerini kullanamayacağı ya da mesleğin gerektirdiği yetenek düzeyi bireyin kapasitesinin altında ise kişinin o meslekte doyum sağlaması mümkün olmayacaktır.

Örneğin, sözcükleri ustalıkla kullanamayan, yazılı ve sözlü ifade yeteneği güçlü olmayan birinin dil ve edebiyat programlarında başarılı olması zordur. Cisimleri üç boyutlu görebilme, bir şeklin açılımını düzlem üzerinde çizebilme yeteneği olan yaratıcılık gücü yüksek bir bireyin ise mimarlık mesleği için gerekli yeteneklere sahip olduğu düşünülebilir.


Hangi İşleri Hoşuma Giderek Yapabiliyorum?


Yetenekler bireyin hangi mesleklerde daha başarılı olabileceğinin, ilgiler ise bireyin hangi işleri yapmaktan zevk alacağının göstergesidir. Hoşlandığınız dersler ve işler sizin ilginizin belirlenmesinde en önemli ipuçlarıdır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, “ilginin uzun süreli” olmasıdır.İlgi duyduğumuz alanlar genellikle yetenekli olduğumuz alanlardır. Bazen de ilgi duyduğumuz alanda yeteneğimiz olmayabilir. Örneğin; müziğe, resme, edebiyata birçoğumuzun ilgisi vardır.Ancak bu alanları meslek olarak seçecek yetenek düzeyine sahip değilsek bu ilgimizi sadece hobi düzeyinde etkinliklerle tatmin etmeliyiz. Hoşlanarak yapacağımız bir işe yönelmek hem başarımızı hem de mesleki doyumumuzu olumlu etkileyeceğinden mutlu bir yaşam sürmemize katkı sağlayacaktır.


Meslek-Seçerken-Dikkat-Edilmesi-Gerekenler


Kişilik Özelliklerim İle Seçeceğim Meslek Arasında Nasıl Bir Bağ Olmalı? 


Meslek seçerken, kişilik özelliklerimizin seçeceğimiz mesleğe uygunluğu da oldukça önemlidir.

Örneğin çekingen, içe dönük, ikna gücü düşük biri için pazarlama, politika, hukuk gibi alanlar çok uygun olmayacaktır. Muhasebecilik, bankacılık, büro memurluğu gibi meslekleri seçmeyi düşünenlerin düzenli, dikkatli, kurallara bağlı, sorumluluk sahibi olmaları gerekmektedir. Belirli fiziksel özellikler ve sağlık koşulları gerektiren askeri okulları, denizcilik ve havacılıkla ilgili bölümleri seçerken bu koşullara sahip olup olmadığımıza dikkat etmeliyiz.


Seçeceğim Meslekten Beklentilerim Neler?


Yöneleceğimiz mesleğin yetenek ve ilgi alanlarımıza uygunluğunun dışında kişisel değerlerimize ve beklentilerimize uygunluğu da önemlidir. Bireyin mesleki faaliyet sonucu elde etmek istediği olanaklar, mesleki değerleri hakkında ipucu verir. Bazıları için iyi bir gelir daha önemliyken, bazıları için akademik kariyer daha ön planda olabilir. Birey; ünlü olmak, liderlik, yaratıcılığı kullanma, düzenli yaşam, saygınlık ve benzeri değerlerden kendisi için önemli olanları belirlemeli ve bu değerleri ona sağlayacak mesleğe yönelmelidir.


Türkiye'de Mesleklerin Durumu Gözden Geçirilmeli!


Türkiye'de mesleklerin durumuna şöyle bir göz atacak olursak şunları söyleyebiliriz. Bazı meslekler diğerlerine göre daha çok kazandıran meslek grubu olarak algılanırlar (endüstri, bilgisayar ve elektronik mühendislikleri ve tıp fakülteleri gibi) ama şu gerçek unutulmamalıdır; hangi meslek olursa olsun o meslekte çok iyi olursanız hem statü bakımından hem de mesleki kazanç bakımından çok kazançlı görünen mesleklerden daha fazlasını kazanabilir ve mesleki olarak kendinizi çok daha iyi hissedebilirsiniz.

Okumanızı Tavsiye Ederim:


Para Kazandıran Meslekler


Önemli olan yaptığınız işi iyi yapmaktır. Üniversite mezunu işsizlere baktığınızda ya mezun fazlası veren ziraat mühendisliği gibi bir bölümden mezun olduğunu ya da işletme-iktisat gibi kendisini geliştirmenin çok önemli olduğu bir mesleği tercih edip okuduğunu ama okurken kendisini mesleki açıdan ve yabancı dil açısından geliştirmediği görülür.

Her mesleğin bir gereği vardır ve onu yerine getirirseniz işsiz kalmazsınız. Biraz önce bahsettiğimiz gibi eğer siz işletme okuyacaksanız, bu alan rekabetin yoğun olduğu ve çok fazla mezun veren bir alan olduğu için mezun olduğunuzda en iyilerden biri olmalısınız. Aksi halde işsiz kalabilirsiniz. Eğitim fakültelerinde okuyanların işsiz kalmaları çok daha azdır. Çünkü Türkiye genç ve gelişen bir nüfusa sahip olduğundan öğretmen açığı her zaman olacaktır.


Meslek-Seçerken-Dikkat-Edilmesi-Gerekenler


İyi Bir İş İçin Gerekenler Nelerdir?


Özellikle mühendislik fakültesi okuyacak olanların da dikkat etmesi gereken şeyler vardır. Mühendis olup iyi bir iş bulabilmek için;



  • İyi bir üniversiteden mezun olmak
  • İyi derecede İngilizce bilmek
  • Mesleği ile ilgili bilgisayar bilgisine oldukça hakim olmak gerekir.


Ve bütün bunların yanı sıra tecrübe birikimi de olması gerekir. Genellikle mühendislerin iş bulabilmesi için yukarıdaki üç şart yeterli olur ancak birçok iş yeri aynı zamanda 5 yıl, 7 yıl gibi tecrübe şartı koyabiliyor. Bu da mühendislerin ilk mezun olduklarında hemen iş bulabilmesini biraz zorlaştırabiliyor.

Çin dili, İspanyol dili gibi bölümler de alternatif bölümler olarak yükselen bir trende sahip. Çünkü dünya ekonomisinin önemli bir bölümü bugün Çin üzerinden dönüyor ve siz Çin diline hakim olursanız dünyanın beşte biri ile anlaşabilecek duruma gelirsiniz. Aynı durum İspanyolca için de geçerli. Dünyada birçok ülkenin resmi dili İspanyolcadır. Alternatif olarak düşünüldüğünde bu bölümler trendi yükselen ve ticari anlamda başkalarının girmediği yollara girmenize yardımcı olabilir.


MESLEK SEÇİMİNİN YAŞAMA ETKİLERİ




  • Gelecekteki günlerini hangi koşullar altında geçirebileceğini belirler.
  • İşimizin sürekli olup olmaması hayatımızın gidişatını ve kalitesini şekillendirir.
  • Mesleki anlamda başarılı ya da başarısız bir kişi oluşumuz hayattan alacağımız hazzı ve doyumu belirler.
  • Sosyal çevremizi hatta eş seçiminizi etkileyebilir.
  • Hangi kentte öğrenim göreceğinizden, kentin hangi bölgesinde çalışacağımıza kadar yaşayacağımız çevreyi veya çevrenin özelliklerini ortaya koyabilir.
  • Gelir düzeyimizi ve geçim tarzımızı belirler.
  • Toplumdaki statümüze, çevremiz ve ailemiz ile ilişkimize yön verebilir.




Meslek yaşamımızın tüm hayatımızdaki yerini göz önüne aldığımızda çalışma hayatımızın kalitesinin ve çalışma adına yaptığımız faaliyetlerin bireysel mutluluğumuza doğrudan etkisi vardır. Dolayısıyla çalışma hayatında ve özel hayatımızda mutlu olmanın ilk adımı kendimize uygun meslek seçiminden geçer.

Buna karşılık, seçtikleri meslek kendisini ifade etmeyen kimselerin çalışmaya karşı isteksiz, doyumsuz, yeniliklere direnen ve mesleklerini değiştirme gayreti içinde olduklarını görmekteyiz.

İnsan hayatında böylesine önemli etkileri olan bir kararın iyice düşünülmeden verilmesi, hayal kırıklığına, mutsuzluğa ve başarısızlığa yol açar. Tüm bunların sonucunda kendini değersizleştiren ve işe yaramaz gören bireyin ruh sağlığı ve çevreyle olan iletişimi de bozulur.


DOĞRU MESLEK SEÇİMİNİ GÜÇLENDİREN ETKENLER




  • Çevre baskısı nedeniyle açıkta kalma korkusuyla tercih yapma
  • Aile ve toplum baskısıyla moda (popüler) mesleklere yönelme
  • Meslek seçimini olayların akışına ve şansa bırakma
  • Çalışma dünyası ve insanlar ile ilgili bazı yanlış genellemelere sahip olma


Ergenlik döneminin problemleriyle (fiziksel ve psikolojik değişim) meşgul gençlerin aynı zamanda gelecek ile ilgili sağlıklı kararlar alma baskısı, kendini tanıma sürecini hızlandırmaya zorlar ki bu da zor bir süreçtir.


Meslek seçimi rastlantısal bir olgu değil. Seçimin sağlıklı olması bireyin kendini ve meslekleri objektif olarak tanıyabilmesi, bilgi toplamasına, karar verme becerilerini geliştirebilmesine (mesleki olgunluk) bağlı.


Kendini Tanı!


Temel kişilik özellikleri vardır. Bunlar sabırlı olmak, heyecanlılık, soğukkanlılık, titiz olmak, çabuk reaksiyon göstermek, seyahati sevmek, düzgün konuşma, idarecilikten hoşlanma, hayal gücü ve benzeri değerler.

Kendi kişiliğinizi ve yeteneğinizi kendiniz bilebileceğiniz gibi sizi en yakından tanıyan kişiler de danışabilir ve istişare edebilirsiniz.


Meslek-Seçerken-Dikkat-Edilmesi-Gerekenler

Yeteneklerini Ortaya Çıkar!


Yetenek meslekteki başarıyı etkileyen faktörlerden biridir ve temel gerekliliktir. Kişinin hangi alanda ve meslekte başarılı olabileceğini gösterir. Seçtiği mesleğin gerektirdiği azami yetenek düzeyine sahip olmayan kişilerin o meslekte başarılı olması zordur. Bunun yanında sahip olduğu yeteneklerin, kapasitenin altında bir yetenek düzeyi gerektiren mesleğe yönelen kişilerin o meslekten zevk duyması ve doyum alması da mümkün değildir.


Kendinize Bir İlgi Alanı Oluşturun!


İlgi alanları denildiği zaman kişinin hoşlandığı ve o işi yaparken mutlu olduğu ve zevk duyduğu işlerdir. Bu ilgi alanları mesleki alanlarda başarının en önemli nedenlerindendir. Bu ilgi alanları tespit etmek için şu soruları kendinize sormalısınız.  Nelerden hoşlanıyorum? , ne tür işlerden fazla gayret sarf etmeden başarılıyım? , Çevrenize göre sizi başarılı kılan ve farklı kılan ve insanlar tarafından aranmanıza sağlayan işler nelerdir?


Meslekler Hakkında Bilgi Sahibi Olun!


Meslekler hakkında bilgi edinmek için aşağıdaki yöntemleri uygulayabilirsiniz.



  • Okuldaki rehber öğretmenlerine danışmak
  • Meslek tanıtım seminerlerine ve üniversite gezilerine katılmak
  • Değişik mesleklerdeki kişilerle görüşebilir, mesleklerin uygulanma biçimlerini gözlemek
  • Kitle iletişim araçlarında yayımlanan, meslekleri ve üniversiteleri tanıtıcı programları takip edebilirsiniz. 
  • Gazetelerin-dergilerin eğitim köşelerini, meslekleri tanıtıcı yayınları okuyabilirsiniz. 
  • Seçmeyi düşündüğünüz bölümlerin ders programlarını inceleyebilir, öğrenci ve öğretim üyeleri ile görüşmeler yapabilirsiniz


Size Uygun Olan Mesleğe Yönelin!


Seçmeyi düşündüğümüz mesleklerin bize uygun olup olmadığına karar verebilmemiz için meslekler hakkında şu soruları yanıtlamanız gerekmektedir:



  • Mesleği yürütürken içinde bulunacağımız çalışma ortamı nasıl? 
  • Eğitim süresi ve bu eğitimin maliyeti ne kadar? 
  • İş bulma olanakları, ülkemizde ve dünyada mesleğin geleceği ne durumdadır? 
  • Mesleğin gerektirdiği fiziksel ve psikolojik özellikler nelerdir? 
  • Meslekte ilerleme ve kariyer olanakları nelerdir?




Kaynak: 


Meslek Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler! Meslek Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler! Reviewed by Mehmetcan Sarıkaya on Nisan 01, 2019 Rating: 5

Hiç yorum yok